#1 Station Delft
Opdrachtgever: Mecanoo architecten en Integra Ceilings
Materiaal: aluminium
Jaar van plaatsing: 2015
#2 Breestraat / Oude Delft
Kunstenaar: Els Benjamins (1944); Marian Gobius (1910 – 1994)
Materiaal: brons
Jaar van plaatsing: 1999
Mienette, zoals ze door familie en bekenden genoemd werd, was het jongste kind en de enige dochter in huize Van der Chijs. Haar ouders behoorden tot de Delftse elite: vader stamde uit een geziene koopmansfamilie en handelde in thee, boter en kaas; moeder was een generaalsdochter. Mienette was een vooraanstaand lid van de vrouwenvereniging ‘Dorcas’ (1833-1920), die behoeftige weduwen, alleenstaande vrouwen en grote gezinnen steun verleende. In 1845 trouwde Mienette met de Delftse predikant Willem Storm, die helaas twee maanden later overleed. Als weduwe richtte zij vervolgens aan de Verwersdijk een leer- en werkschool op voor hulpbehoevende meisjes in Delft. Daarnaast reisde ze de hele wereld rond; van Zuid-Afrika en Amerika tot Canada, Mexico en Cuba. Mienette Storm was geïnteresseerd in de manier van leven van vrouwen in andere landen, en dat inspireerde haar voor activiteiten in Nederland.
Zo bepleitte ze dat vrouwen ook ‘mannenberoepen’ moesten kunnen uitoefenen en drong ze aan op het openstellen van middelbare scholen voor beide geslachten. Door dit soort zaken werd ze bekend als voorvechtster van de rechten van de vrouw en speelde ze een cruciale rol in de vrouwenemancipatie.
Ter nagedachtenis aan Mienette Storm werd in 1955 op haar geboortehuis een bronzen plaquette onthuld, gemaakt door Marian Gobius. Deze verdween, maar in 1999 is een nieuw exemplaar geplaatst van de hand van Els Benjamins. De plaquette is gebaseerd op het oorspronkelijke ontwerp.
#3 Smitsteeg
Kunstenaar: Tijn Noordenbos (1950)
Jaar van plaatsing: 2021
Tijn Noordenbos startte zijn loopbaan als sociaalwerker, maar wilde liever iets met zijn handen doen. In 1980 begon hij zijn een eigen meubelmakerij en ontwerpstudio ‘prettig gestoorde meubels’. Twee jaar later opende hij samen met zijn vrouw Annemiek aan de Oude Delft galerie annex koffiehuis ‘Uit de kunst’. In 2005 vond hij een nieuwe passie als beeldend kunstenaar. ‘In de vakantie las ik een leuk boek over het leven van kunstenaars. Ik dacht: ik ga kunst maken. Wordt het niks, dan neemt het niet zoveel ruimte in als een meubel. Na wat geteken van figuurtjes, met de liniaal, ik bleef nog een beetje meubelmaker, besloot ik ze in het groot te maken. De eerste serie was ontstaan. Een kennis zei tegen me dat hij de achtergrond miste. Ik ben vervolgens op een plaat hout gaan schilderen, en zo ontstonden de schilderijen met de strakke poppetjes-stijl. Vaak zijn ze wat somber, dat klopt. Ik schilder graag het leven op zijn allergewoonst, saai, leeg, treurig.’
Naast schilderijen en objecten houdt Tijn zich ook bezig met straatkunst. Op verschillende plekken in de stad brengt zijn kleurrijke werk een verrassend accent in het straatbeeld.
#4 Boterbrug
Kunstenaar: Els Benjamins (1944)
Materiaal: brons
Jaar van plaatsing: 2002
#5 Oude Delft/Nieuwstraat
Kunstenaar: Jan Christoffel Schultsz (Amsterdam 1872-1945)
Materiaal: brons, smeedijzer
Jaar van plaatsing: 1909
Beeldend kunstenaar Jan Christoffel Schultsz maakte het kunstwerk in 1909 na het winnen van een ontwerpwedstrijd voor een monument voor de zeventiende-eeuwse natuurwetenschapper. Van Leeuwenhoek is vooral bekend van de zelf ontworpen microscoop waarmee men voor het eerst bacteriën kon zien. Hij deed ook vooruitstrevende wetenschappelijke ontdekkingen, waaronder rode bloedcellen, zaadcellen en het streeppatroon op spiervezels. Hij stuurde zijn bevindingen naar de Royal Society in Londen, een genootschap van vooraanstaande wetenschappers. Zo werd hij breder bekend. Op 26 augustus 1723 overleed Van Leeuwenhoek in zijn geboortestad, bijna 91 jaar oud. Volgens de verhalen dicteerde hij op zijn sterfbed een brief aan de Royal Society waarin hij het fladderen van zijn middenrif zo grondig beschreef dat de aandoening de ‘ziekte van Van Leeuwenhoek’ wordt genoemd. Hij werd op 31 augustus 1723 in de Oude Kerk begraven.
In 2018 losten onderzoekers van de TU Delft en Rijksmuseum Boerhaave een eeuwenoud raadsel rond de microscopen van Antoni van Leeuwenhoek op. Zij toonden aan dat de Delftse lakenhandelaar annex amateurgeleerde dunne, zelfgeslepen lensjes gebruikte.
Kunstenaar: Jacob Mattheus Cressant (Utrecht 1734-Amsterdam 1794)
Materiaal: steen
Jaar van plaatsing: 1769
Kunstenaar: Hendricus J. (Henk) Etienne (Delft 1895-Den Haag 1968)
Materiaal: steen
Jaar van plaatsing: 1930
Het beeld ‘Vrouw met Vlam’ dateert uit 1930 en werd gemaakt door de Delftse beeldhouwer, medailleur en restaurateur Henk Etienne. Hij werd in 1895 in Delft geboren, studeerde aan de Technische Hogeschool en werkte het grootste deel van zijn leven in de Prinsenstad. De ‘Vrouw’ is geen heilige, maar symboliseert de wetenschap. De vlam is een bekend symbool van de TU en verwijst naar de mythe van Prometheus, de titaan die het vuur stal van de goden en aan de mensen gaf. Daarmee werd het voor de mens mogelijk om gereedschappen te maken en zich te ontwikkelen. In Delft staan verschillende kunstwerken van Henk Etienne, waaronder het beeld van dichter en criticus Dirk Coster in de tuin van het Meisjeshuis (zie nummer 5) en ‘Koningin Wilhelmina’ (1938) bij het Koningsplein (zie nummer 26).
Titel: Dirk Coster
Kunstenaar: Henk (Hendricus Johannes) Etienne (1895-1968)
Materiaal: brons, hardsteen
Jaar van plaatsing: 1963
Beeldhouwer, medailleur en restaurateur Henk Etienne werd in 1895 in Delft geboren. Hij studeerde aan de Technische Hogeschool en werkte het grootste deel van zijn leven in de Prinsenstad. In Delft staan verschillende kunstwerken van Henk Etienne, waaronder ‘Vrouw met Vlam’ (1930) in een nis van de Sint Hippolytuskapel (zie nummer 5) en ‘Koningin Wilhelmina’ (1938) bij het Koningsplein (zie nummer 29).
Kunstenaar: John (Johannes) Grosman (1916-1970)
Materiaal: baksteen, beton, brons
Jaar van plaatsing: 1971
#6 Oude Delft
Kunstenaar: Richard de Vrijer (1948)
Materiaal: brons
Jaar van plaatsing: 2000
Richard de Vrijer (1948) studeerde aan de Academie van Beeldende Kunsten in Rotterdam (1970-1976) en aan de Rijksacademie te Amsterdam (1976-1978). Naast vrij werk in brons en steen voert hij opdrachten uit voor particulieren, bedrijven en overheidsinstellingen: beelden, portretten, reliëfs en penningen.
#7 Oude Delft
Materiaal: keramiek
Jaar van plaatsing: 2011
#8 Passage Phoenixstraat
Materiaal: muurverf
Jaar van plaatsing: 2006
#9 Kloksteeg
Kunstenaar: Micha de Bie
Materiaal: verf
Jaar van plaatsing: 2019
Het kleurrijke kunstwerk bestaat uit twee delen. In het eerste deel zijn panden in kleurschakeringen geverfd, zoals ze ook voorkomen op schilderijen van de zeventiende-eeuwse Delftse kunstschilder Pieter de Hoogh (1629-±1684). De zwart-witte onderkant verwijst naar de tegelvloeren die veel van diens werk kenmerken. Het andere deel toont historische Delvenaren en kunstwerken, zoals Willem van Oranje, Hugo de Groot, Pieter de Hoogh en Johannes Vermeers Meisje met de parel. Het kunstwerk benadrukt de steeg als intieme doorloop naar de binnenstad, en als openbare ruimte die deze aandacht verdient. Met haar grote omvang, de krachtige, hoekige contouren en de contrasterende kleuren is de schildering een stevige toevoeging. Het project van Micha de Bie won in 2019 de Le Comte Publieksprijs van Delfia Batavorum en de krant Delft op Zondag.
Micha de Bie begon rond zijn twaalfde met het maken van graffiti. Na zijn studie aan het Grafisch Lyceum Rotterdam werkte hij bij diverse ontwerpbureaus als dtp’er en grafisch vormgever. In de avonduren volgde hij de deeltijdopleiding visuele communicatie aan de Willem de Kooning Academie. De Bie combineert zijn street art kunst met zijn werk als grafisch vormgever. De Kloksteeg is niet zijn eerste werk dat in Delft te bewonderen is. Eerder beschilderde hij de schuttingen die tijdens de restauratie van de Nieuwe Kerk in 2013 rond de tuin stonden. Bij DSM aan de Wateringseweg verfraaide hij de achterwand van de fabriek.
#10 Sint Agathaplein
Kunstenaar: Wendy Steenks (1983) en Zhang Ling Yun (1974)
Materiaal: porselein
Jaar van plaatsing: 2010
Kunstenaar: Aquafix Milieu BV
Materiaal: gietijzer
Jaar van plaatsing: 2013
Kunstenaar: Arjen Spreeuwers
Jaar van plaatsing: 2019
Coöperatie Prinsenkwartier Delft schreef in 2016 een ideeënprijsvraag uit voor het ontwerp van een bijzonder object aan het Agathaplein 4. Op initiatief van TOP Delft, Hypo kunstsuper, Kadmium beeldende kunst, Maakbaar stadslab, DelftDesign en Museum Prinsenhof is een centrum voor de creatieve industrie ontstaan waar techniek, kunst, ontwerp en maatschappij worden verbonden. Om dit gegeven te symboliseren wilde het Prinsenkwartier een object aan de hijsbalk van de gevel realiseren. Arjen Spreeuwers van SPR Architectuurstudio in Delft won de gevelprijsvraag. Het beeld, dat op 19 juli 2019 werd onthuld, is mede mogelijk gemaakt door Bouwfonds Cultuurfonds.
#11 Agathaplein/tuin Prinsenhof
Kunstenaar: Auke Hettema (1927-2004)
Materiaal: basaltlava, betonplaat, brons
Jaar van plaatsing: 2003
Auke Hettema volgde zijn opleiding aan de Rijksacademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam. Hij studeerde tegelijkertijd met zijn tweelingbroer Renze Hettema en kreeg les van beeldhouwer Piet Esser. Hettema begon zijn carrière als beeldhouwer van oorlogs- en verzetsmonumenten. Hij is bekend geworden van het oorlogsmonument in de Prinsentuin in Leeuwarden, Hugo de Groot in Rotterdam en Willem van Oranje in Delft. In 1951 won hij de Prix de Rome.
Kunstenaar: Marianne Burgers (1959) en Chris Dagradi (1954)
Materiaal: keramiek
Jaar van plaatsing: 1988
#12 Schoolstraat
Kunstenaar: Hans la Hey (1953)
Materiaal: beton, staal
Jaar van plaatsing: 1997
Hans la Hey volgde zijn opleiding aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten. Sinds zijn afstuderen in 1976 werkt hij als beeldend kunstenaar.
#13 Schoolstraat
Kunstenaar: Hendrick de Keyser (Utrecht 1565-Amsterdam 1621)
Materiaal: steen
Jaar van plaatsing: 1614
Hendrik de Keyser ontwierp ook het grafmonument van Willem van Oranje in de Nieuwe Kerk, het stadhuis en een helaas verdwenen toegangspoort voor de Latijnse School, toen nog aan de overkant van de Schoolstraat. De kleine beeldjes in de nis zijn er later bijgeplaatst. Het beschermende rasterwerk is al te zien op 17de-eeuwse gravures.
De Kamer van Charitate, opgericht in 1597 voor de armenzorg, wordt nu door Museum Prinsenhof gebruikt voor vergaderingen en bijeenkomsten. De Kamer en de aangrenzende de tuin zijn ook als trouwlocatie te huur.
#14 Oude Delft
Kunstenaar: Pieter Rijckx (1620/1640-1672/1681)
Materiaal: steen
Jaar van plaatsing: 1658
#15 Heilige Geestkerkhof
Kunstenaar: Arie Teeuwisse (1919-1993)
Materiaal: hardsteen, natuursteen
Jaar van plaatsing: 1958
Beeldhouwer en illustrator Arie Teeuwisse behoort tot de meest vooraanstaande figuratieve kunstenaars uit de tweede helft van de twintigste eeuw. Hij is vooral bekend door zijn dierplastieken, maar heeft ook de menselijke figuur vaak uitgebeeld. Van 1963 tot 1982 was hij docent beeldhouwen aan de Academie van Beeldende Kunsten te Rotterdam. Hij woonde en werkte in Amsterdam, maar had vanaf 1969 een tweede atelier in Uffelte. Hij maakte ook het standbeeld van Stalpaert van der Wiele aan het Bagijnhof (nummer 21).
#16 Oude Delft
Kunstenaar: Tijn Noordenbos (1950)
Jaar van plaatsing: 2002
Tijn Noordenbos startte zijn loopbaan als sociaalwerker, maar wilde liever iets met zijn handen doen. In 1980 begon hij zijn een eigen meubelmakerij en ontwerpstudio ‘prettig gestoorde meubels’. Twee jaar later opende hij samen met zijn vrouw Annemiek aan de Oude Delft galerie en koffiehuis ‘Uit de Kunst’. In 2005 vond hij een nieuwe passie als beeldend kunstenaar. ‘In de vakantie las ik een leuk boek over het leven van kunstenaars. Ik dacht: ik ga kunst maken. Wordt het niks, dan neemt het niet zoveel ruimte in als een meubel. Na wat geteken van figuurtjes, met de liniaal, ik bleef nog een beetje meubelmaker, besloot ik ze in het groot te maken. De eerste serie was ontstaan. Een kennis zei tegen me dat hij de achtergrond miste. Ik ben vervolgens op een plaat hout gaan schilderen, en zo ontstonden de schilderijen met de strakke poppetjes-stijl. Vaak zijn ze wat somber, dat klopt. Ik schilder graag het leven op zijn allergewoonst, saai, leeg, treurig.’
Naast schilderijen en objecten houdt Tijn zich ook bezig met straatkunst. Op verschillende plekken in de stad brengt zijn kleurrijke werk een verrassend accent in het straatbeeld.
#17 Heilige Geestkerkhof
Kunstenaar: Bas Maters (1949-2006)
Materiaal: aluminium, gepolijst, hardsteen
Jaar van plaatsing: 1994
Bas Maters studeerde van 1966 tot 1971 aan de Academie van beeldende kunst en nijverheid in Arnhem. Hij was lid van de Groep Abals en Teldesign, en werd vooral bekend als omgevingskunstenaar. Maters heeft gedoceerd aan de afdeling Architectuur, Vormgeving en Monumentaal van de Arnhemse academie. Hij overleed in 2006.
#18 Voorstraat
Kunstenaar: Barbara Termorshuizen
Materiaal: verf
Jaar van plaatsing: 2021
Barbara Termorshuizen groeide op in Pijnacker maar woont tegenwoordig in Delft. Zij heeft haar atelier Bart Illustration vlakbij op de Verwersdijk. Barbara is van oorsprong illustrator en werkte eerst vooral in de mode-illustratie. Maar ook het ontwerp van de menukaarten van het HANNO café aan het Doelenplein Delft is van haar hand.
#19 Voorstraat
Kunstenaar: Nynke Koster (1987)
Materiaal: beton
Jaar van plaatsing: 2020
#20 Bagijnhofpoort
Kunstenaar: onbekend
Materiaal: natuursteen
Jaar van plaatsing: onbekend
#21 Bagijnhof
Kunstenaar: Arie Teeuwisse (1919-1993)
Materiaal: brons, natuursteen
Jaar van plaatsing: 1962
Beeldhouwer en illustrator Arie Teeuwisse behoort tot de meest vooraanstaande figuratieve beeldhouwers uit de tweede helft van de 20e eeuw. Hij is vooral bekend door zijn dierplastieken, maar heeft ook de menselijke figuur vaak uitgebeeld. Van 1963 tot 1982 was hij docent beeldhouwen aan de Academie van Beeldende Kunsten te Rotterdam. Hij woonde en werkte in Amsterdam, maar had vanaf 1969 een tweede atelier in Uffelte. Hij maakte ook het standbeeld ‘Geertruyt van Oosten’ bij de Oude Kerk (nummer 15).
#22 Hofje van Almonde
Kunstenaar: Herman J. van Elteren (1928)
Materiaal: steen
Jaar van plaatsing: 2007
Herman van Elteren werd in 1928 geboren in ‘s-Hertogenbosch. Hij volgde de opleidingen aan de Middelbare Kunstnijverheidsschool en de Jan van Eyck Academie in Maastricht. Zijn leermeesters waren de beeldhouwers Oscar Jespers en Charles Vos. Vervolgens volgde hij de Toneelschool Arnhem, waar hij in 1960 slaagde. Van Elteren is werkzaam geweest als acteur, ontwerper van kostuums en decors, en als beeldhouwer en illustrator.
#23 Dirklangendwarsstraat
Kunstenaar: J. van der Blom en M.C.S. van Meuk
Materiaal: verf
Jaar van plaatsing: 1976
#24 Kalverbos
Kunstenaar: Henk (Hendricus Johannes) Tieman (1921 – 2001)
Materiaal: baksteen, beton, keramiek
Jaar van plaatsing: 2007
Henk Tieman studeerde aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Van 1938 tot 1982 werkte hij als monumentaal kunstenaar op de afdeling Bouwaardewerk van de Koninklijke Delftse Aardewerkfabriek De Porceleyne Fles. Na de Tweede Wereldoorlog groeide deze afdeling sterk en nam zelf ontwerpers in dienst. Tieman heeft keramiek ontworpen en geproduceerd voor talloze gebouwen in Nederland, maar ook bijvoorbeeld cloisonné tegels. Voor de openbare bibliotheek van Delft maakte hij het kleurrijke glaskunstwerk ‘met de vliegende boeken’ in dertien panelen. Toen de bibliotheek in 2007 verhuisde, kreeg het werk onderdak in de TU Delft Library. Tieman overleed in januari 2001 op 79-jarige leeftijd in Rotterdam.
#25 Kalverbos
Kunstenaar: Adolf le Comte (1850 – 1921) en Arend Odé (1865-1955)
Materiaal: brons, zandsteen
Jaar van plaatsing: 1901
Kunstenaar: onbekend
Materiaal: hardsteen, smeedijzer
Jaar van plaatsing: 1845
Het bekendste graf is van de in 1845 overleden Karl Wilhelm Naundorff. De andere nog bestaande graven zijn de grafkelders van de familie Van Hangest Baron d’Yvoy (1836), van de familie Maas Geesteranus (1847) en het graf van C.A. de Neve uit 1866.
Het graf van Naundorff bestaat uit een liggende hardstenen zerk met het opschrift ‘Charles-Louis duc de Normandië’ en een op geprofileerde hardstenen plinten staand hekwerk van ijzer met goudkleurige Franse lelies op de gecanneleerde gietijzeren hoekbalusters. Zerk en hekwerk dateren uit 1904 en vervingen in dat jaar de in verval geraakte oorspronkelijke grafonderdelen.
Aan het graf zit een raadsel vast dat tot op heden, ondanks diverse onderzoeken, nog steeds niet is opgelost. Karl Wilhelm Naundorff was van alles: horlogemaker, uitvinder, predikant. Ook claimde hij de Franse troonopvolger Lodewijk XVII te zijn. Op het moment dat Karl de Franse familie voor de rechtbank daagt omdat ze zijn identiteit niet erkennen, worden ze hem zat en sturen hem naar Engeland. Daar ontwerpt hij een krachtige bom, die ontploft in zijn huis. Hij loopt heftige brandwonden op, komt hierdoor in geldnood en belandt in de gevangenis. Koning Willem II hoort van de bomuitvinder en nodigt hem uit in Nederland te komen wonen. De koning biedt hem een atelier aan in Delft, waar hij als uitvinder helemaal tot zijn recht kan komen: Oude Delft 48. Nog geen jaar later wordt hij hier onder dubieuze omstandigheden dood aangetroffen. Waarschijnlijk is hij vergiftigd. Karl wordt vervolgens begraven alsof hij inderdaad de troonopvolger van Frankrijk is. Zijn familie maakt zich hier ook hard voor omdat het geld en de roem uiteraard goed uitkomen. Het ene na het andere bewijs toont echter aan dat het verhaal niet klopt. In 1998 wordt dat nog eens officieel bevestigd door onderzoekers van de universiteit Leuven. Met DNA-proeven stellen zij na 150 jaar vast dat het Karl Wilhelm Naundorff een bedrieger was.
#26 Koningsplein / Nieuwe Plantage
Kunstenaar: Henk (Hendricus Johannes) Etienne (1895 – 1968)
Materiaal: gemetseld, steen
Jaar van plaatsing: 1938
Beeldhouwer, medailleur en restaurateur Henk Etienne werd in 1895 in Delft geboren, studeerde aan de Technische Hogeschool en werkte het grootste deel van zijn leven in de Prinsenstad. Hij maakte ook het stenen beeld ‘Vrouw met vlam’. Dit staat in een nis van de Sint Hippolytuskapel op de hoek van de Nieuwstraat/Oude Delft (zie nummer 5).
#27 Nieuwe Plantage
Kunstenaar: Cor (Cornelis) Dam (1935-2019)
Materiaal: beton, granito
Jaar van plaatsing: 1982
Cor Dam studeerde aan de Koninklijke Academie voor beeldende kunsten in Den Haag en de TU Delft, vormgeving van beeldhouwende technieken. Hij werkte van 1950 tot 1965 als ontwerper bij de Koninklijke Delftse Aardewerkfabriek (De Porceleyne Fles), daarna tot 1980 bij de Keramische Ateliers Structuur 68 in Den Haag en vanaf 1988 als docent Vrij Boetseren aan de VAK in Delft. In zijn jeugd boetseerde, tekende en plakte Cor al op de kleuterschool. Hij is dat eigenlijk altijd blijven doen. Van al zijn interesses hebben tekenen, schilderen en boetseren het uiteindelijk gewonnen. Cor Dam had een grote bewondering voor het werk van Henri Moore (1898-1986), maar liet zich ook inspireren door de beelden van Constantin Brâncuşi (1876-1957), Jacques Lipchitz (1891-1973) en Hans Arp (1887-1966). Zowel zijn beelden als schilderijen hebben veel met elkaar gemeen. Ze worden gekenmerkt door geometrische motieven, waarvan de driehoek de belangrijkste is.
#28 Nieuwe Plantage
Kunstenaar: Gradus van Eden (1920-2003)
Materiaal: brons, kalksteen
Jaar van plaatsing: 1950
Gradus van Eden was een leerling van Bon Ingen-Housz en Albert Termote aan de Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Hij werd lid van de Kunstkring Delft en de Pulchri Studio, en exposeerde verscheidene keren. Van Eden schilderde en tekende, maakte aquarellen en pastels. Als beeldhouwer creëerde hij onder meer stenen reliëfs en bronzen beelden. Voor het Nederlands paviljoen op de New York World’s Fair, de Wereldtentoonstelling in 1939, maakte hij gepolychromeerd beeldhouwwerk. Van Eden ontwierp in 1950 het nieuwe logo voor de PTT, dat tot 1957 onder meer werd gebruikt als embleem op uniformen. Later maakte hij in opdracht van de PTT beeldhouwwerk voor nieuwe telefooncentrales in Appingedam (1956) en Rijswijk (1957).
Naast zijn werk als kunstenaar gaf Van Eden les aan de kunstnijverheidsschool in Delft. Hij woonde en werkte in Delft, tot hij rond 1980 naar Lunteren verhuisde.
#29 Koningsplein
Kunstenaar: Arend Odé (1865-1955)
Materiaal: keramiek
Jaar van plaatsing: 1910
Het pand is in 1909-10 gebouwd als gereformeerd weeshuis. Dit was noodzakelijk omdat de wezen niet meer konden worden gehuisvest in het oude kloostergebouw aan de Oude Delft. Het in opdracht van het bestuur van het ‘Weeshuis der Gereformeerden binnen Delft’ gestichte gebouw is een ontwerp van de architect A. van der Lee, die het bouwde in een typisch vroeg twintigste-eeuwse Overgangsstijl. Het weeshuis kreeg in 1923 ook de functie van school toen een deel van het gebouw door architect E. Elout werd verbouwd en vervolgens werd verhuurd aan de een jaar eerder opgerichte Delftsche Schoolvereeniging.
Arend Willem Maurits Odé was van 1905 tot 1935 hoogleraar boetseren en beeldhouwkunst aan de Technische Hoogeschool te Delft.
#30 Anna Boogerd
Kunstenaar: Nan Deardorff-McClain
Materiaal: steen, keramiek, glas
Jaar van plaatsing: 2010
Nan Deardorff-McClain zet zich vanaf haar komst naar Delft, in 2008, actief in voor stadsverfraaiing. Haar eerste project was een fietswiel dat ze met mozaïeksteentjes versierde en in de vlaggenmast van haar woning aan de Pluympot stak (zie nummer 39). Sindsdien vloeien er ieder jaar nieuwe mozaïeken uit haar handen. Meerdere projecten kregen de Delfia Batavorum prijs (of de publieksprijs van Delft op Zondag) voor stadsverfraaiing. Haar nieuwste project is de Keramieken Kaart van Delft in de Papenstraat (zie nummer 42).
#31 Geerboogerd
Kunstenaar: Nan Deardorff-McClain
Materiaal: steen, keramiek, glas
Jaar van plaatsing: 2010
Nan Deardorff-McClain zet zich vanaf haar komst naar Delft, in 2008, actief in voor stadsverfraaiing. Haar eerste project was een fietswiel dat ze met mozaïeksteentjes versierde en in de vlaggenmast van haar woning aan de Pluympot stak (zie nummer 39). Sindsdien vloeien er ieder jaar nieuwe mozaïeken uit haar handen. Meerdere projecten kregen de Delfia Batavorum prijs (of de publieksprijs van Delft op Zondag) voor stadsverfraaiing. Haar nieuwste project is de Keramieken Kaart van Delft in de Papenstraat (zie nummer 42).
#32 Nieuwe Plantage
Kunstenaar: Hans la Hey (1953)
Materiaal: beton, staal
Jaar van plaatsing: 1997
Geïnspireerd door dit verhaal ontwierp La Hey vier beelden als ‘eerbetoon’ aan Gerards; ze zijn zo geplaatst dat de Markt het middelpunt vormt. De beelden geven de vier dimensies van ruimte weer, namelijk lengte, breedte, hoogte en diepte. De andere kunstwerken staan in de Schoolstraat (nummer 12) en bij de Oostpoort (nummer 57). Het beeld dat aan de Zuidwal stond, is verdwenen. Hans la Hey volgde zijn opleiding aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten. Sinds zijn afstuderen in 1976 werkt hij als beeldend kunstenaar.
#33 Oostplantsoen
Kunstenaar: Hendrik Albertus van den Eijnde (1869-1939)
Materiaal: steen
Jaar van plaatsing: 1923
Hendrik Albertus van den Eijnde was aanvankelijk als lijstenmaker werkzaam en kreeg tekenles van de beeldhouwer Franciscus Leonardus Stracké (1849-1919) op wiens atelier hij enige jaren werkzaam was. Hij ontwikkelde zich verder in de praktijk en door vrije studie. Van den Eijnde startte in 1917 een eigen atelier en was van 1917 tot 1923 bouwbeeldhouwer bij de Rijksgebouwendienst. Van 1919 tot 1925 was hij redacteur van kunsttijdschrift Wendingen. Van den Eijnde woonde en werkte zijn hele leven in Haarlem. Hij kreeg vooral bekendheid als beeldhouwer van monumenten en gevelversieringen aan woonhuizen en bedrijfsgebouwen.
#34 Paardenmarkt
Kunstenaar: onbekend
Materiaal: verf
Jaar van plaatsing: 2008
#35 Van der Mastenstraat
Kunstenaar: onbekend
Materiaal: steen
Jaar van plaatsing: 1575, 1660
#36 Hoefijzersteeg
Kunstenaar: Tijn Noordenbos (1950)
Jaar van plaatsing: 2021
Naast schilderijen en objecten houdt Tijn zich ook bezig met straatkunst. Op verschillende plekken in de stad brengt zijn kleurrijke werk een verrassend accent in het straatbeeld.
#37 Voorstraat
Kunstenaar: Tijn Noordenbos (1950)
Jaar van plaatsing: 2020
Tijn Noordenbos startte zijn loopbaan als sociaalwerker, maar wilde liever iets met zijn handen doen. In 1980 begon hij zijn een eigen meubelmakerij en ontwerpstudio ‘prettig gestoorde meubels’. Twee jaar later opende hij samen met zijn vrouw Annemiek aan de Oude Delft galerie en koffiehuis ‘Uit de Kunst’. In 2005 vond hij een nieuwe passie als beeldend kunstenaar. ‘In de vakantie las ik een leuk boek over het leven van kunstenaars. Ik dacht: ik ga kunst maken. Wordt het niks, dan neemt het niet zoveel ruimte in als een meubel. Na wat geteken van figuurtjes, met de liniaal, ik bleef nog een beetje meubelmaker, besloot ik ze in het groot te maken. De eerste serie was ontstaan. Een kennis zei tegen me dat hij de achtergrond miste. Ik ben vervolgens op een plaat hout gaan schilderen, en zo ontstonden de schilderijen met de strakke poppetjes-stijl. Vaak zijn ze wat somber, dat klopt. Ik schilder graag het leven op zijn allergewoonst, saai, leeg, treurig.’
Naast schilderijen en objecten houdt Tijn zich ook bezig met straatkunst. Op verschillende plekken in de stad brengt zijn kleurrijke werk een verrassend accent in het straatbeeld.
#38 Doelenplein
Kunstenaar: Nan Deardorff-McClain
Materiaal: keramische tegels en spiegelglas
Jaar van plaatsing: 2012
Kunstenaar: Wan Liya (1963)
Materiaal: kunststof, porselein
Jaar van plaatsing: 2013
In januari 2019 reed een busje per ongeluk achteruit, waardoor het kunstwerk onherstelbare schade opliep. In China is een gloednieuw exemplaar vervaardigd. Sinds april 2021 staat de gigantische ‘vaaslamp’ weer te pronken op het Doelenplein.
Wan Liya is geboren in Qingdao in de provincie Shandong, China. Hij woont en werkt in Beijing, Jingdezhen en Qingdao. Wan Liya is vooral geïnteresseerd in de materialen keramiek en porselein. ‘The National Treasure’ (2011) is gebaseerd op een waar gebeurd verhaal. In 2002 werd een zeldzame oude Chinese vaas uit de Yongzheng-periode (1723-1735) op een veiling van Sotheby’s in Hongkong voor 5,3 miljoen Amerikaanse dollar verkocht. Deze vaas was eigendom van de voorzitter van de Council of American Ambassadors, die hem weer had geërfd van zijn moeder. De vaas was al tientallen jaren in het bezit van de familie, maar men kende de grote historische waarde ervan niet en had hem gewoon als lampvoet gebruikt. Dit is niet het enige geval van een oude vaas die is getransformeerd tot gebruiksvoorwerp: andere vazen doen bijvoorbeeld dienst als paraplubak. Wan Liya is gefascineerd door dit soort culturele misvattingen of herinterpretaties.
Kunstenaar: Marianne Neve (1955)
Materiaal: steen
Jaar van plaatsing: 1996
#39 Pluympot
Kunstenaar: Nan Deardorff-McClain en Janet Veenendaal
Materiaal: keramische tegels en spiegelglas
Jaar van plaatsing: 2010
De Amerikaans-Nederlandse (Delftse) mozaïek kunstenares Nan Deardorff McClain van Smashing Tiles Mozaiek zet zich vanaf haar komst naar Delft, in 2008, actief in voor stadsverfraaiing. Meerdere van haar projecten kregen de Delfia Batavorum prijs (of de publieksprijs van Delft op Zondag) voor stadsverfraaiing. Haar nieuwste project is de Keramieken Kaart van Delft in de Papenstraat (nummer 42).
#40 Schutterstraat
Kunstenaar: Frans de Wit (1942-2004)
Materiaal: cortenstaal
Jaar van plaatsing: 1996
Franciscus Theodorus Alexandros (Frans) de Wit was beeldhouwer en landschapskunstenaar. Hij studeerde van 1960 tot 1965 aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag en maakte deel uit van de zogenaamde Haagse School. Frans de Wit was een van de beste Nederlandse beeldhouwers van zijn generatie, samen met Carel Visser, David van de Kop, Cornelius Rogge en Lon Pennock. Hij bouwde aan een indrukwekkend oeuvre, waarin opdrachten voor beelden in de openbare ruimte een grote plaats innamen.
Kunstenaar: AnneMarie van Splunter (1962)
Materiaal: gegalvaniseerd staal
Jaar van plaatsing: 1994
Beeldend kunstenaar AnneMarie van Splunter woont en werkt in Amsterdam. Zij studeerde aan de Willem de Kooning Art Academy in Rotterdam The Art Academy in Glasgow.
#41 Choorstraat
Kunstenaar: Tijn Noordenbos (1950)
Jaar van plaatsing: 2019
Tijn Noordenbos startte zijn loopbaan als sociaalwerker, maar wilde liever iets met zijn handen doen. In 1980 begon hij zijn een eigen meubelmakerij en ontwerpstudio ‘prettig gestoorde meubels’. Twee jaar later opende hij samen met zijn vrouw Annemiek aan de Oude Delft galerie en koffiehuis ‘Uit de Kunst’. In 2005 vond hij een nieuwe passie als beeldend kunstenaar. ‘In de vakantie las ik een leuk boek over het leven van kunstenaars. Ik dacht: ik ga kunst maken. Wordt het niks, dan neemt het niet zoveel ruimte in als een meubel. Na wat geteken van figuurtjes, met de liniaal, ik bleef nog een beetje meubelmaker, besloot ik ze in het groot te maken. De eerste serie was ontstaan. Een kennis zei tegen me dat hij de achtergrond miste. Ik ben vervolgens op een plaat hout gaan schilderen, en zo ontstonden de schilderijen met de strakke poppetjes-stijl. Vaak zijn ze wat somber, dat klopt. Ik schilder graag het leven op zijn allergewoonst, saai, leeg, treurig.’
Naast schilderijen en objecten houdt Tijn zich ook bezig met straatkunst. Op verschillende plekken in de stad brengt zijn kleurrijke werk een verrassend accent in het straatbeeld.
#42 Papenstraat
Kunstenaar: Nan Deardorff-McClain (mozaïek) en Colja de Roo (keramiek)
Materiaal: keramiek, steen
Jaar van plaatsing: 2020
De Keramieken Kaart won in 2020 de Le Comteprijs van historische vereniging Delfia Batavorum. ‘De kaart, in feite een groot tableau, is opgebouwd uit kleinere, driedimensionale stukken keramiek. De grotere panden zoals de kerken en het stadhuis zijn, hoewel herkenbaar, duidelijk vereenvoudigd en erg vrij weergegeven. Evenals de afzonderlijke gebouwtjes is ook de complete afbeelding geen exacte kopie, maar een vrije interpretatie van de historische voorbeelden. De keramieken kaart, op zich al een opvallend en mooi kunstwerk, heeft daarmee ook een toegevoegde betekenis als een hedendaagse interpretatie van de historische kaarten van Delft’, aldus de jury.
De Amerikaans-Nederlandse (Delftse) mozaïek kunstenares Nan Deardorff McClain van Smashing Tiles Mozaiek zet zich vanaf haar komst naar Delft, in 2008, actief in voor stadsverfraaiing. Meerdere van haar projecten kregen de Delfia Batavorum prijs (of de publieksprijs van Delft op Zondag) voor stadsverfraaiing.
#43 Vlouw
Kunstenaar: Serge Kortenbroek
Materiaal: verf
Jaar van plaatsing: 2020
#44 Halsteeg
Kunstenaar: Job Wouters (1980)
Materiaal: verf
Jaar van plaatsing: 2021
Job Wouters aka Letman (www.letman.com) leeft en werkt in Amsterdam. Hij is een extreme letter-ontwerper met een internationale reputatie. Wouters, bekend van muurschilderingen voor de Bijenkorf in Amsterdam en shows van modeontwerper Dries van Noten, maakt monumentale muurschilderingen waarin tekst niet alleen tekst is, maar ook functioneert als beeld. Door handmatig woorden te schilderen ontwikkelt hij nieuwe lettertypes. Zo bevindt zijn werk zich tussen kunst, typografie en vormgeving.
#45 Bonte Ossteeg
Kunstenaar: Hugo Kaagman (1955)
Materiaal: verf
Jaar van plaatsing: 2013
Kunstenaar: Hugo Kaagman (1955)
Materiaal: verf
Jaar van plaatsing: 2013
#46 Markt
Kunstenaar: Frans Stracké (1849-1919)
Materiaal: brons, graniet
Jaar van plaatsing: 1886
Het bronzen standbeeld geeft De Groot weer in zijn rol als rechtsgeleerde. Hij draagt een toga en heeft een wetboek in zijn hand. Het beeld stond oorspronkelijk in het midden van de Markt, maar werd om praktische redenen, denk aan de Taptoe, in 1954 naast de toren van de Nieuwe Kerk neergezet. Veel Delvenaren vonden dat hij daar niet optimaal tot zijn recht kwam; daarom werd deze grote denker toch weer naar het midden verplaatst in 1977. Tijdens de herinrichting van de Markt in 2004 werd ‘Hugo de Groot’ grondig gerestaureerd en dichter bij de Nieuwe Kerk geplaatst.
Franciscus Leonardus Stracké (1849-1919) was een Nederlandse beeldhouwer, zoon van Jean Theodore Stracké. Hij komt uit een van origine Duitse kunstenaarsfamilie. Zijn opa was de Duitse schilder en beeldhouwer Ignatius Johannes Stracké. Gottfried Stracké en Frans Stracké, beiden beeldhouwers, waren zijn ooms. Het bekendste werk van F.L. Stracké is het standbeeld van Hugo de Groot. Daarnaast maakte hij in 1889 een marmeren buste van Dr. Schaepman voor het Rijksmuseum. De beeldhouwer wordt beschouwd als de leermeester van Hendrik Albert van den Eijnde (1869-1939), die in 1891 zijn assistent werd. Stracké is door Paus Leo XIII (1810-1903) onderscheiden met de Pro Ecclesia et Pontifice.
#47 Bijbelbrug
Kunstenaar: Nina Valkhoff (1983)
Materiaal: verf
Jaar van plaatsing: 2020
Nina Valkhoff is een illustrator en muralist uit Rotterdam. Zij werkt al meer dan 20 jaar als professionele muralist met werken in Zweden, Italië, België, Nederland, Argentinië, Portugal, Mexico, Frankrijk en Ierland. Nina studeerde illustratie aan de Willem de Kooning Kunstacademie in Rotterdam. Haar werk is wereldwijd te zien op straat, appartementsgebouwen, restaurants, kantoren en winkels. Het maken van grote muurschilderingen is haar passie. Ze vindt het heerlijk om haar muren te bedekken met planten en dieren, vooral met bedreigde diersoorten om mensen bewust te maken van hun bestaan, om de schoonheid van deze dieren te laten zien en om te wijzen op onze selectieve liefde voor de schattige of meer gewone dieren. Naast het maken van muurschilderingen, schildert ze graag dieren op vintage leren tassen. Op deze manier hergebruikt ze de tassen door deze nieuw leven in te blazen en er een uniek kunstwerk van te maken.
#48 Jozefstraat
Materiaal: steen, goud
Jaar van plaatsing: 2019-2021
#49 Oude Langendijk
Kunstenaar: Marcel Smink (1967)
Materiaal: staal en glas
Jaar van plaatsing: 1998
Beeldhouwer, omgevingskunstenaar en ontwerper Marcelius Jacobus Franciscus (Marcel) Smink is geboren in Heumen op 11 juli 1967. Hij studeerde aan de Hogeschool voor de Kunsten (Arnhem) en woont en werkt sinds 1994 in Arnhem.
#50 Oude Langendijk
Kunstenaar: Wim T. Schippers (1942)
Materiaal: Beton, Stucwerk
Jaar van plaatsing: 1976
#51 Beestenmarkt
Kunstenaar: Rob Brandt (1946)
Materiaal: Aardewerk, gebakken, geglazuurd
Jaar van plaatsing: 1993
Rob Brandt volgde de St. Joost Academie in Breda. Na zijn afstuderen in 1973 brak hij in 1975 door met de keramische Goods Deukbeker. Hoewel dat zijn bekendste werk is, heeft Brandt nog meer gebruiksvoorwerpen ontworpen. Ook legt hij zich toe op het maken van standbeelden en kunstwerken. Brandts werk is opgenomen in de collectie van diverse musea, zoals het Rotterdamse Boijmans van Beuningen en het Frans Hals Museum in Haarlem.
#52 Brabantse Turfmarkt
Kunstenaar: Hans Kuyper (1955)
Materiaal: brons, hardsteen
Jaar van plaatsing: 1994
Hans Kuyper werd geboren in Voorburg. Hij studeerde aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag (beeldhouwen en boetseren) en aan de Kunstacademie San Carlos in Mexico-stad (schilderen/grafiek). Kuyper heeft diverse beelden in de openbare ruimte geplaatst, waaronder in Purmerend, Leidschendam en Delft. Daarnaast maakt hij ruimtelijke stillevens, portretten en kleinere figuren ten voeten uit. Hij brengt in zijn werk de beeldhouwkunst en de schilderkunst samen. Het beeld wordt geboetseerd, al dan niet beschilderd of gepatineerd en in brons of keramiek uitgevoerd. Zijn werk gaat over ontmoeten, overleven, (h)erkennen en poëzie. Hans Kuyper werd in 2019 genomineerd voor de Nederlandse portretprijs. Hij heeft zijn atelier aan het Rietveld.
#53 Kromstraat
Kunstenaar: Shaun Herron
Materiaal: verf
Jaar van plaatsing: 2005
De vrolijke muurschildering van de Delftse Waterlelies bevindt zich op de zijmuur van het hoekpand waar vroeger fotowinkel Van der Reijken gevestigd was (Koornmarkt 72). De Zuid-Afrikaanse kunstenaar Shaun Herron maakte dit kunstwerk rond 2005 naar aanleiding van het origineel van de Franse kunstschilder Claude Monet (1840-1926), de belangrijke voorman van het impressionisme.
#54 Gasthuislaan
Kunstenaar: onbekend
Materiaal: brons, hardsteen
Jaar van plaatsing: 1977
#55 Bastiaanpoort
Kunstenaar: Edward Barker
Materiaal: brons
Jaar van plaatsing: 1980
#56 Bastiaansplein
Kunstenaar: Hugo Kaagman
Materiaal: verf
Jaar van plaatsing: 2015 / 2016
In 2016 maakte Hugo Kaagman een nieuwe wandschildering op de tweede verdieping van parkeergarage Zuidpoort. Hier koos hij voor het thema Kikker Land; een collage van patronen met een verhaal. Kikkers als invalshoek, obsessie, concept… Zie ook nummer 45.
#57 Oostpoort
Kunstenaar: Hans la Hey (1953)
Materiaal: beton, staal
Jaar van plaatsing: 1997
Kunstenaar: Henk (Hendricus Johannes) Etienne (1895-1968)
Materiaal: steen
Jaar van plaatsing: 1931
#58 Sint Sebastiaansbrug
Kunstenaar: Nan Deardorff-McClain
Materiaal: steen, keramiek
Jaar van plaatsing: 2016
Nan Deardorff McClain van Smashing Tiles Mozaiek zet zich vanaf haar komst naar Delft, in 2008, actief in voor stadsverfraaiing. Haar eerste project was een fietswiel dat ze met mozaïeksteentjes versierde en in de vlaggenmast van haar woning aan de Pluympot stak (zie nummer 39). Sindsdien vloeien er ieder jaar nieuwe mozaïeken uit haar handen. Meerdere projecten hebben de Delfia Batavorum prijs (of de publieksprijs van Delft op Zondag) gekregen voor stadsverfraaiing. Haar nieuwste project is de Keramieken Kaart van Delft in de Papenstraat (zie nummer 42).
#59 Zuidwal
Kunstenaar: Gerhard Marcks (1889-1981)
Materiaal: beton, brons
Jaar van plaatsing: 2007
Gerhard Marcks (18 februari 1889-13 november 1981) was een beroemde Duitse beeldhouwer, maar hij is ook bekend om zijn tekeningen, houtsneden, litho’s en keramiek. Marcks stierf in 1981 in Burgbrohl, Eifel. Tien jaar eerder werd als eerbetoon het Gerhard Marcks Haus opgericht in Bremen. Dit museum biedt een permanente tentoonstelling van zijn werk. De collectie bestaat uit 12.000 van zijn schetsen en voorbereidende tekeningen, 900 prenten en al zijn sculpturen (ongeveer 350).
#60 Asvest
Kunstenaar: onbekend
Materiaal: verf
Jaar van plaatsing: onbekend
#61 Ham
Kunstenaar: Nan Deardorff-McClain
Materiaal: steen, keramiek
Jaar van plaatsing: 2017
Nan Deardorff McClain van Smashing Tiles Mozaiek zet zich vanaf haar komst naar Delft, in 2008, actief in voor stadsverfraaiing. Haar eerste project was een fietswiel dat ze met mozaïeksteentjes versierde en in de vlaggenmast van haar woning aan de Pluympot stak (zie nummer 39). Sindsdien vloeien er ieder jaar nieuwe mozaïeken uit haar handen. Meerdere projecten hebben de Delfia Batavorum prijs (of de publieksprijs van Delft op Zondag) gekregen voor stadsverfraaiing. Haar nieuwste project is de Keramieken Kaart van Delft in de Papenstraat (zie nummer 42).
#62 Hooikade
Ontwerp: Jan de Bie Leuveling Tjeenk (1885-1940)
Materiaal: gewapend beton, steen en staal
Jaar van plaatsing: 1932
De naam Bacinol 2 suggereert een Bacinol 1. Dat klopt, maar dit gebouw (dat hoorde bij Koninklijke Gist- en Spiritusfabriek) moest in 2009 wijken voor de spoortunnel van het nieuwe station Delft. De naam Bacinol dankt het gebouw overigens aan geheime experimenten tijdens de Tweede Wereldoorlog. In het gebouw werden proeven gedaan met – toen net uitgevonden – penicilline. Om te voorkomen dat de Duitsers gebruik konden maken van het medicijn, produceerde de fabriek onder de codenaam Bacinol.
In Bacinol 2 is de gratis toegankelijke expositieruimte 38CC. Hier zijn continu exposities van hedendaagse kunstenaars. Ook restaurant Huszár op de begane grond is een bezoekje waard. Het is vernoemd naar de kunstenaar van het glas-in-lood werk. Leuke bijkomstigheid was dat de grootvader van het familiebedrijf vroeger huzaar (soldaat te paard) was. Zijn megafoto is verwerkt in de glazen wand in het café. Het gebouw kijkt uit over de Kolk, waar Johannes Vermeer zijn ‘Zicht op Delft’ schilderde.
#63 Hooikade
Ontwerp: Joost Konings
Materiaal: verf
Jaar van plaatsing: 2021
Joost Konings schildert (vooral in olieverf) en airbrusht. Daarnaast maakt hij werk in opdracht: portretten, muur-, meubel- en plafondschilderingen. Atelier Konings geeft workshops en modules schilderen en bodypainten aan diverse instellingen, bedrijven, scholen (ROC Amsterdam, opleiding tot allround grimeur) en particulieren.
Joost Konings is sinds 2004 verbonden aan Stichting Kunstdoelen Delft, waarvan de naam veranderd is in Stichting Beeldende Kunsten Delft, in de volksmond Kadmium. Hij heeft zijn atelier in Bacinol 2 aan de Hooikade.
#64 Hooikade
Ontwerp: Thomas Elshuis
Materiaal: aluminium, kunststof, RVS, staal, verlichting
Jaar van plaatsing: 1999
Op Vermeers doek staat eigenlijk maar weinig stad. Er is vooral water en lucht te zien met prachtig licht, reflecties en schaduwpartijen. Volgens Thomas Elshuis is Gezicht op Delft dan ook geen stadsgezicht, maar gaat het over licht en water. Elshuis kreeg in het Vermeerjaar van 1996 de opdracht om deze historische locatie met een kunstwerk te markeren.
In de tijd van Vermeer werden er enkele technische ontdekkingen gedaan die met waarneming en licht te maken hadden. Zo toonde de Engelse geleerde Isaac Newton aan dat wit licht bij breking uiteenvalt in alle kleuren van de regenboog (het prisma). Antoni van Leeuwenhoek, stadsgenoot van Vermeer, sleep lenzen en bouwde de eerste krachtige microscoop. Het is niet ondenkbaar dat dergelijke ontdekkingen Vermeer hebben beïnvloed. Hij maakte immers ook gebruik van de camera obscura (Latijn voor donkere kamer).
Dat alles brengt Elshuis samen in zijn ‘Panorama’. Opgeleid als architect maakte hij in de jaren negentig met een serie folly’s (bouwsels zonder gebruiksfunctie) de overstap naar de beeldende kunst. Ook toen al had fotografie zijn aandacht. ‘Panorama’ is een fotografisch werk dat inzoomt op Vermeers wolken en het zand op de oever van de Schie. Waterdruppels vergroten de zandkorrels uit en onderin het beeld prijken de kleuren van het prisma. Elshuis’ folly ‘Panorama’ creëert een intieme plek en geeft tegelijkertijd een weids zicht: op de stad zelf én op de technische vernieuwingen die vroeger en nu in Delft het licht zien.